1. Cấu trúc đề
Thông thường, một đề bài phiên tòa giả định sẽ bao gồm các cấu thành cơ bản sau:
– Thông tin cơ bản về các bên tranh chấp và bối cảnh dẫn đến tranh chấp giữa các bên;
– Mô tả giao dịch và tranh chấp giữa các bên;
– Pháp luật áp dụng; cách thức giải quyết tranh chấp và cơ quan giải quyết tranh chấp mà các bên lựa chọn. Việc giới thiệu quy tắc thủ tục giải quyết tranh chấp là một cấu thành hình thức quan trọng trong phiên tòa giả định vì mục tiêu của cuộc thi chính là giới thiệu cho sinh viên về thực tiễn tranh tụng tại một thiết chế tài phán cụ thể;
– Liệt kê các vấn đề mà các bên cần giải quyết (questions presented), dựa vào đây các sinh viên xây dựng bài biện hộ. Thông thường bài tập phiên tòa giả định sẽ có từ 4-6 câu hỏi pháp lý để các bên tranh chấp giải quyết.
Người làm đề có thể bổ sung nội dung của bài tập để sinh viên có thể hiểu vấn đề chính xác và biết rõ những vấn đề pháp lý mà họ phải giải quyết. Việc bổ sung này có thể được thực hiện sau khi giảng viên đã ra đề và nhận được các câu hỏi từ sinh viên yêu cầu làm rõ vấn đề. Nhưng cần lưu ý là mọi thông tin trao đổi giữa các đội với ban tổ chức (người ra đề) phải đảm bảo yếu tố minh bạch, tức là tất cả các câu hỏi và câu trả lời phải được công bố công khai và gửi tới tất cả các bên. Điều này sẽ giúp cho các đội tham gia phiên tòa giả định đều có điều kiện như nhau trước cuộc thi.
2. Cách thức một cuộc thi diễn ra
2.1. Phần thi viết
Các đội tham gia chơi sẽ gửi 2 bản biện hộ (memorandum) của nguyên đơn và bị đơn cho hội đồng xét xử của phiên tòa giả định. Chúng được xem là bảo bối của luật sư khi tham gia tranh tụng tại phiên tòa. Để chuẩn bị cho một phiên tòa giả định, việc nghiên cứu bản biện hộ của các bên là công việc đầu tiên của các thẩm phán. Do đó, luật sư trong các phiên tòa giả định phải chuẩn bị thật tốt các chứng cứ và xây dựng lập luận vững chắc cho quan điểm của mình nhằm thuyết phục hội đồng xét xử.
2.2. Phần thi nói
– Mỗi người chơi sẽ được bố trí một khoảng thời gian nhất định (20 phút) để trình bày các lập luận trước hội đồng xét xử.
– Bên nguyên đơn có 5 phút để bác bỏ bị đơn
– Bên bị đơn có 5 phút để đáp lại lời buộc tội của đối phương
3. Chức năng thành viên trong một cuộc thi phiên tòa giả định
Thông thường một phiên tòa giả định sẽ gồm 10 người được sắp xếp thành 3 nhóm nhỏ với vai trò lần lượt là:
– Hội đồng xét xử bao gồm: 1 thẩm phán và 2 hội thẩm
– 1 thư kí tòa án
– Nguyên đơn và 2 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Nguyên đơn
– Bị đơn và 2 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Bị đơn