Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) được coi là hiệp định thế hệ mới, tạo ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ giữa Việt Nam và 28 quốc gia thuộc liên minh châu Âu.
Trong phần Cơ chế giải quyết tranh chấp Nhà nước – nhà đầu tư nước ngoài (ISDS), nhà nước có thể bị nhà đầu tư kiện. Lý do của việc kiện là các cơ quan nhà nước có thể vi phạm các cam kết tại Mục Bảo hộ Đầu tư của EVFTA; hoặc các cam kết tại một số khoản liên quan tới nguyên tắc đối xử quốc gia, đối xử tối huệ quốc; và gây thiệt hại cho nhà đầu tư.
Trong phần bảo hộ đầu tư, có 5 nguyên tắc cần chú ý:
– Nguyên tắc 1: Đối xử công bằng; Bảo đảm an ninh cho khoản đầu tư và an toàn cho nhà đầu tư; Các thỏa thuận đầu tư không được phép vi phạm bằng hành động thực thi thẩm quyền nhà nước.
– Nguyên tắc 2: Bồi thường tổn thất trong trường hợp thiệt hại do xung đột vũ trang.
– Nguyên tắc 3: Việt Nam chỉ được trưng mua, trưng dụng khoản đầu tư EU trong các trường hợp vì mục tiêu công cộng và phải bồi thường theo giá thị trường tại thời điểm trưng mua, trưng dụng.
– Nguyên tắc 4: Việt Nam phải cho phép nhà đầu tư EU chuyển các khoản thu nhập ra nước ngoài không hạn chế và không chậm trễ theo tỷ giá chuyển đổi tự do.
– Nguyên tắc 5: Việt Nam cho EU thay thế nhà đầu tư EU theo các giao dịch hợp pháp được liệt kê giữa EU và nhà đầu tư EU.